کد مطلب:387 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:296
احکام قسم خوردن
2670 اگر قسم بخورد كه كاری را انجام دهد یا ترك كند، مثلا قسم بخورد كه روزه بگیرد یا دود استعمال نكند، چنانچه عمدا مخالفت كند باید كفاره بدهد یعنی یك بنده آزاد كند یا ده فقیر را سیر كند یا آنان را بپوشاند و اگر اینها را نتواند باید سه روز روزه بگیرد.
2671 قسم چند شرط دارد: اول: كسی كه قسم می خورد باید بالغ و عاقل باشد، و اگر می خواهد راجع به مال خودش قسم بخورد، باید در حال بالغ شدن سفیه نباشد و حاكم شرع او را از تصرف در اموالش منع نكرده باشد، و از روی قصد و اختیار قسم بخورد پس قسم خوردن بچه و دیوانه و مست و كسی كه مجبورش كرده اند، درست نیست و همچنین است اگر در حال عصبانی بودن بی قصد قسم بخورد. دوم: كاری را كه قسم می خورد انجام دهد، باید حرام و مكروه نباشد و كاری را كه قسم می خورد ترك كند،باید واجب و مستحب نباشد، و اگر قسم بخورد كه كار مباحی را به جا آورد، باید ترك آن در نظر مردم بهتر از انجامش نباشد، و نیز اگر قسم بخورد كار مباحی را ترك كند، باید انجام آن در نظر مردم بهتر از تركش نباشد. سوم: به یكی از اسامی خداوند عالم قسم بخورد كه به غیر ذات مقدس او گفته نمی شود، مثل خدا و الله و نیز اگر به اسمی قسم بخورد كه به غیر خدا هم می گویند، ولی به قدری به خدا گفته می شود كه هر وقت كسی آن اسم را بگوید، ذات مقدس حق در نظر می آید، مثل آن كه به خالق و رازق قسم بخورد، صحیح است، بلكه اگر به لفظ ی قسم بخورد كه بدون قرینه خدا بنظر نمی آید، ولی او قصد خدا را كند بنابر احتیاط، باید به آن قسم عمل نماید. چهارم: قسم را به زبان بیاورد و اگر بنویسد یا در قلبش آن را قصد كند صحیح نیست ولی آدم لال اگر با اشاره قسم بخورد صحیح است. پنجم: عمل كردن به قسم برای او ممكن باشد و اگر موقعی كه قسم می خورد ممكن باشد و بعد تا آخر وقتی كه برای قسم معین كرده عاجز شود یا برایش مشقت داشته باشد، قسم او از وقتی كه عاجز شده به هم می خورد.
2672 اگر پدر از قسم خوردن فرزند جلوگیری كند یا شوهر از قسم خوردن زن جلوگیری نماید، قسم آنان صحیح نیست.
2673 اگر فرزند بدون اجازه پدر، و زن بدون اجازه شوهر قسم بخورد، قسم آنان بعید نیست صحیح نباشد، لیكن نباید احتیاط را ترك كنند.
2674 اگر انسان از روی فراموشی یا ناچاری به قسم عمل نكند، كفاره براو واجب نیست و همچنین است اگر مجبورش كنند كه به قسم عمل ننماید و قسمی كه آدم وسواسی می خورد مثل اینكه می گوید: "و الله الان مشغول نماز می شوم" و به واسطه وسواس مشغول نماز نمی شود اگر وسواس او طوری باشد كه بی اختیار به قسم عمل نكند،كفاره ندارد.
2675 كسی كه قسم می خورد اگر حرف او راست باشد قسم خوردن او مكروه است،و اگر دروغ باشد، حرام و از گناهان بزرگ می باشد، ولی اگر برای این كه خودش یا مسلمان دیگری را از شر ظالمی نجات دهد، قسم دروغ بخورد اشكال ندارد بلكه گاهی واجب می شود، و این جور قسم خوردن غیر از قسمی است كه در مسایل پیش گفته شد.
2671 قسم چند شرط دارد: اول: كسی كه قسم می خورد باید بالغ و عاقل باشد، و اگر می خواهد راجع به مال خودش قسم بخورد، باید در حال بالغ شدن سفیه نباشد و حاكم شرع او را از تصرف در اموالش منع نكرده باشد، و از روی قصد و اختیار قسم بخورد پس قسم خوردن بچه و دیوانه و مست و كسی كه مجبورش كرده اند، درست نیست و همچنین است اگر در حال عصبانی بودن بی قصد قسم بخورد. دوم: كاری را كه قسم می خورد انجام دهد، باید حرام و مكروه نباشد و كاری را كه قسم می خورد ترك كند،باید واجب و مستحب نباشد، و اگر قسم بخورد كه كار مباحی را به جا آورد، باید ترك آن در نظر مردم بهتر از انجامش نباشد، و نیز اگر قسم بخورد كار مباحی را ترك كند، باید انجام آن در نظر مردم بهتر از تركش نباشد. سوم: به یكی از اسامی خداوند عالم قسم بخورد كه به غیر ذات مقدس او گفته نمی شود، مثل خدا و الله و نیز اگر به اسمی قسم بخورد كه به غیر خدا هم می گویند، ولی به قدری به خدا گفته می شود كه هر وقت كسی آن اسم را بگوید، ذات مقدس حق در نظر می آید، مثل آن كه به خالق و رازق قسم بخورد، صحیح است، بلكه اگر به لفظ ی قسم بخورد كه بدون قرینه خدا بنظر نمی آید، ولی او قصد خدا را كند بنابر احتیاط، باید به آن قسم عمل نماید. چهارم: قسم را به زبان بیاورد و اگر بنویسد یا در قلبش آن را قصد كند صحیح نیست ولی آدم لال اگر با اشاره قسم بخورد صحیح است. پنجم: عمل كردن به قسم برای او ممكن باشد و اگر موقعی كه قسم می خورد ممكن باشد و بعد تا آخر وقتی كه برای قسم معین كرده عاجز شود یا برایش مشقت داشته باشد، قسم او از وقتی كه عاجز شده به هم می خورد.
2672 اگر پدر از قسم خوردن فرزند جلوگیری كند یا شوهر از قسم خوردن زن جلوگیری نماید، قسم آنان صحیح نیست.
2673 اگر فرزند بدون اجازه پدر، و زن بدون اجازه شوهر قسم بخورد، قسم آنان بعید نیست صحیح نباشد، لیكن نباید احتیاط را ترك كنند.
2674 اگر انسان از روی فراموشی یا ناچاری به قسم عمل نكند، كفاره براو واجب نیست و همچنین است اگر مجبورش كنند كه به قسم عمل ننماید و قسمی كه آدم وسواسی می خورد مثل اینكه می گوید: "و الله الان مشغول نماز می شوم" و به واسطه وسواس مشغول نماز نمی شود اگر وسواس او طوری باشد كه بی اختیار به قسم عمل نكند،كفاره ندارد.
2675 كسی كه قسم می خورد اگر حرف او راست باشد قسم خوردن او مكروه است،و اگر دروغ باشد، حرام و از گناهان بزرگ می باشد، ولی اگر برای این كه خودش یا مسلمان دیگری را از شر ظالمی نجات دهد، قسم دروغ بخورد اشكال ندارد بلكه گاهی واجب می شود، و این جور قسم خوردن غیر از قسمی است كه در مسایل پیش گفته شد.